PROPOZYCJA UJEDNOLICENIA SYGNALIZACJI AKUSTYCZNEJ NA PRZEJŚCIACH DLA PIESZYCH W POLSCE

W dniu 8.10.2015 przedstawiona tu propozycja stała się obowiązującym prawem! Dz.U. 2015 poz. 1314

Anna Furmann, Edyta Bogusz,
Piotr Perz, Piotr Pękala, Henryk Lubawy
UAM Poznań

Marek Niewiarowicz
Uniwersytet Medyczny Poznań

Na przejściach, gdzie nie ma torowiska tramwajowego proponuje się stosować okresowo powtarzające się sygnały o obwiedni czasowej prostokątnej wypełnione falą prostokątną o częstotliwości podstawowej 880Hz i częstotliwości repetycji 5 Hz. Posłuchaj dźwięk
W wyjątkowych sytuacjach, przy złożonych przejściach z pasami rozdziału lub spocznikiem można zastosować jako dodatkowy dźwięk o częstotliwości podstawowej 550 Hz, w celu rozróżnienia poszczególnych części przejścia.
Na przejściach dla pieszych z torowiskiem tramwajowym proponuje się stosować okresowo powtarzające się sygnały o obwiedni czasowej prostokątnej wypełnione falą prostokątną o częstotliwości podstawowej 1580 Hz i częstotliwości repetycji 5 Hz. Posłuchaj dźwięk
Poziom stosowanego sygnału należy dostosować do geometrii przejścia oraz poziomu hałasu ulicznego.
W żadnym punkcie przejścia dla pieszych stosunek sygnału dźwiękowego z sygnalizatora nie może być mniejszy niż (-20) dB względem poziomu hałasu ulicznego.

Projekt badawczy-rozwojowy

Decyzja MNiSW nr 0393/R/H03/2008/04
Numer rejestracyjny wniosku: N R11 0008 04
pod kierownictwem prof. Edwarda Hojana

Logo GRANTU Opracowanie metody nauki orientacji przestrzennej w dużym mieście dla osób niewidomych z wykorzystaniem dźwięków środowiska

O projekcie przeczytać można w artykule: Dźwięki są "mową" uniwersalną, "Życie Uniwersyteckie" nr 09 (192) wrzesień 2009, strona 18. oraz "Opracowanie metody nauki orientacji przestrzennej w dużym mieście dla osób niewidomych z wykorzystaniem dźwięków środowiska", Głos Politechniki Rok XVII NR 6 (143) 2009, strona 16 Poniżej przedstawiamy jedynie informacje dotyczące zadania opracowania nowych norm sygnalizacji akustycznej.

Przebieg badań oraz szczegółowe wnioski wraz z propozycją zostały przedstawione w artykule:

. Propozycja ujednolicenia sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych w Polsce, TYFLOŚWIAT NR 3 (9) 2010

Ponad to polecamy artykuł pokazujący na czym polega problem z sygnalizacją akustyczną:

. Sygnalizacja na przejściach dla pieszych, TYFLOŚWIAT NR 1 (1) 2008

Dzwięki proponowane w ramach przedstawionego tu ujednolicenia były prezentowane przez dr Annę Furmann w rozmowie z Jerzym Łącznym w jego audycji o i dla niewidomych "Sygnały świata" z dnia 2 marca 2014. Warto posłuchać zarówno ze względu na bezpośredni komentarz do tego co jest właśnie słyszalne oraz dlatego, że w radio wybrzmiewają one zdecydowanie lepiej niż udostępnione na tej stronie próbki.
Aby posłuchać pobierz plik mp3 o rozmiarze 5,2 MB z serwera radia. lub skorzystaj z linku do strony audycji "Sygnały świata - Poznań, Wielkopolska" na serwerze Radia Merkury Poznań.

Warto przypomnieć, że po raz pierwszy przedstawiona tu propozycja została zaprezentowana na konferencji Reha for the blind in Poland w grudniu 2010 roku. Organizator tego wydarzenia Fundacja Szansa dla Niewidomych umożliwił zaprezentowanie wyników badań naukowych środowisku niewidomych w trakcie VIII edycji konferencji Reha praktycznie zaraz po zakończeniu prac badawczych.

Kolejna próba przedstawienia wyników prac badawczych środowisku niewidomych została podjęta na łamach internetowego miesięcznika tyflospołecznego Wiedza i Myśl w postaci przedruków obu tekstów zamieszczonych w kwartalniku Tyfloświat. Próba wyjaśnienia środowisku niepełnosprawnych wzrokowo konieczności precyzyjnego określania dźwięków zapewniających ujednolicenie sygnalizacji to tekst Klekot bociana zamiast wstępu - Wiedza i Myśl nr 9(45)/2012.

Dla Zarządów Dróg różnego szczebla został opracowany w Instytucie Akustyki dokument:

. Wytyczne w sprawie sygnalizacji dźwiękowej stosowanej na przejściach dla pieszych z sygnalizacją świetlną,

W oparciu o powyższe wytyczne Zarząd Dróg Miejskich jest zobligowany do sukcesywnego wprowadzania ujednolicenia sygnalizacji akustycznej na terenie miasta Poznania. Na dokument ten powołuje się również opracowanie Standardy dostępności dla miasta Gdyni powstałe w Centrum Projektowania Uniwersalnego Politechniki Gdańskiej. Standardy te oparte są na idei projektowania uniwersalnego

Ponad to zagadnienie ujednolicenia sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych zostało przedstawione w monografii:
Bezpieczeństwo osób niewidomych i słabowidzących
w ruchu drogowym.
Wybrane aspekty praktyczne.
Redakcja naukowa : Katarzyna Laskowska, Wojciech Filipkowski, Ewa Glińska
Wydział Prawa Uniwersytet w Białymstoku, Białystok 2014
ISBN: 978-83-939949-0-8

okładka książki Bezpieczeństwo osób niewidomych i słabowidzących w ruchu drogowym.

Monografia "Bezpieczeństwo niewidomych w ruchu drogowym" w pełnej elektronicznej wersji dostępna jest tutaj

Wdrożenie badań prowadzonych przez poznańskich akustyków w postaci regulacji prawnej zostało zauważone w artykule Bezpieczniejsze przejścia dla pieszych, "Życie Uniwersyteckie" nr 11 (266) listopad 2015, strona 19.

Zagadnienie ujednolicenia sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych zostało przedstawione w nieco szerszym kontekście dostępności przestrzeni publicznej w opracowaniu:
Projektowanie i adaptacja
przestrzeni publicznej do potrzeb
osób niewidomych i słabowidzących
zalecenia i przepisy
Polski Związek Niewidomych Instytut Tyflologiczny
Centrum Rehabilitacji
ISBN 978-83-934505-1-0
© Copyright by Polski Związek Niewidomych Instytut Tyflologiczny
Warszawa 2016 PDF

Badania nad sygnalizacją akustyczną na przejściach dla pieszych były realizowane w latach 2008 -2010 w ramach projektu badawczo-rozwojowego, zatytułowanego "Opracowanie metody nauki orientacji przestrzennej w dużym mieście dla osób niewidomych z wykorzystaniem dźwięków środowiska" pod kierownictwem prof. dr hab. Edwarda Hojana, jako trzecie zadanie badawcze określone jako "Badania parametrów akustycznych, które będą podstawą opracowania nowych standardów (norm) dotyczących sygnalizacji świetlno-dźwiękowej na przejściach dla pieszych - niewidomych".

Prezentowana tu propozycja ujednolicenia sygnalizacji akustycznej stała się obowiązującą normą prawnaą na podstawie:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU
z dnia 3 lipca 2015 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 7 września 2015 r.
Poz. 1314

Zgodnie z artykułem 2. rozporządzenia pełne wdrożenie powyższych przepisów, a tym samym faktyczne ujednolicenie sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych powinno nastąpić do dnia 30. czerwca 2017 roku.

Szczegółowe omówienie powyższych przepisów zostało opublikowane w artykule "Ujednolicenie sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych" na łamach kwartalinka Tyfloświat nr 4 (33) 2016. Niestety mimo precyzyjnie okreslonej daty do której powinno nastapić pełne ujednolicenie, ciągle jeszcze zdarzają się lokalne różnice w parametrach pracy sygnalizacji na terenie kraju. Było to przyczyną podjetej przez Redakcje kwartalnika decyzji i artykuł ten został ponownie opublikowany w Tyfloświat nr 3 (48) 2020

Niewielkie uściślenia i doprecyzowanie przepisów, o czym więcej na łamach Numeru Specjalnego czasopisma Tyfloświat w artykule "Zmiany w przepisach dotyczących sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych", przyniosło:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY
z dnia 14 października 2022
zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Warszawa, dnia 21 listopada 2022 r.
Poz. 2377

Szczególnie intersujący jest nowy zapis w brzmieniu:
Wyciszenie emisji sygnału akustycznego, zgodnie z zaprogramowanym harmonogramem, dopuszcza się wyłącznie w przypadku zapewnienia możliwości wzbudzenia emisji sygnału poprzez trzykrotne użycie przycisku (detektora).
Jednorazowe wzbudzenie emisji sygnału akustycznego powinno zapewnić nadawanie tego sygnału do zakończenia pierwszego pełnego okresu fazy światła zielonego.

Więcej na ten temat w tekście "Nocne wyłączenie sygnalizacji akustycznej."

Polecamy, jako uzupełnienie tematu artykuł oraz film Przejście przez ulicę z udogodnieniami dla niewidomych widać tu w jaki sposób znacznik ToTuPoint pomaga aktywować sygnalizację. Tekst znajduje się na innym serwerze. To samo, eksperymentalne przejście przez ulicę Siemianowicką w Chorzowie z systemem ToTuPoint w nagraniu binauralnym brzmi w taki oto sposób. Link do nagrania.

Wydaje się, że konieczność dostosowania i ujednolicenia sygnalizacji akustycznej na przejściach dla pieszych, jako jednego z elementów dostępności przestrzeni publicznej, wynika wprost z artykułu 9. Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych.

ARTYKUL 9 Konwencji:
1. Aby umożliwić osobom niepełnosprawnym samodzielne życie i pełne uczestnictwo we wszystkich sferach życia, Państwa-Strony podejmą stosowne kroki celem zapewnienia osobom niepełnosprawnym dostepu, na równych zasadach z innymi obywatelami, do środowiska fizycznego, transportu, informacji i komunikacji międzyludzkiej, w tym technologii i systemów komunikacyjnych i informacyjnych, oraz do innych udogodnień i usług oferowanych całemu społeczeństwu, zarówno w środowiskach miejskich, jak i wiejskich. Te działania, włącznie z rozpoznawaniem i usuwaniem przeszkód i barier na drodze do dostepności, będą dotyczyć między innymi:
(a) Budynków, dróg, środków transportu oraz innych obiektów, w tym szkół, mieszkalnictwa, ośrodków medycznych i miejsc pracy;
(b) Usług informacyjnych, komunikacyjnych i innych, w tym usług elektronicznych, jak również usług w zakresie pomocy w nagłych wypadkach.
2. Państwa Strony podejma równiez odpowiednie srodki w celu:
(a) opracowywania, ogłaszania i monitorowania wdrażania minimalnych standardów i wytycznych w sprawie dostępności urządzeń i usług ogólnie dostepnych lub powszechnie zapewnianych,
(b) zapewnienia, że instytucje prywatne, które oferują urządzenia i usługi ogólnie dostępne lub powszechnie zapewniane, będą brały pod uwagę wszystkie aspekty ich dostępności dla osób niepełnosprawnych,
(c) zapewnienia szkolenia wszystkim zainteresowanym na temat dostępności dla osób niepełnosprawnych,
(d) zapewnienia w ogólnodostępnych budynkach i innych obiektach oznakowania w alfabecie Braillea oraz w formach łatwych do czytania i zrozumienia,

Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych przyjęta została przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 13 grudnia 2006 roku, rząd Polski podpisał ją 20 marca 2007 r., natomiast ratyfikacja Konwencji przez Polskę miała miejsce 6 września 2012r.

Z jej pełną treścią można się zapoznać na stronie o adresie:
https://www.rpo.gov.pl/pl/konwencja-o-prawach-osob-niepelnosprawnych